Showing posts with label Society. Show all posts
Showing posts with label Society. Show all posts

តើប្រទេសកម្ពុជាមាន​អំពើពុករលួយកម្រិតណា?

កាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃកន្លង​ទៅ​នេះ​​​មូល​និធិ​សកល​(Global Fund) ដែល​ជា​ម្ចាស់​ជំនួយ​ដ៏​ធំ​មួយ​សម្រាប់​ប្រ​ទេស​កម្ពុជា​បាន​បញ្ចេញ​របាយ​ការណ៍​មួយ​ដែល​ទាក់​ទង​នឹង​អំ​ពើ​ពុក​រលួយ​នៅ​ប្រ​ទេស​កម្ពុ​ជា​ចំ​ពោះ​ស្ថា​ប័ន​ពីរ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ក្រ​សួង​សុខា​ភិ​បាល​គឺ​មជ្ឈមណ្ឌល​ជាតិ​ប្រ​យុទ្ធ​នឹង​ជំ​ងឺ​គ្រុន​ចាញ់​និង​មជ្ឍមណ្ឌល​ជាតិ​ប្រយុទ្ធ​នឹង​ជំងឺ​អេដស៍​ សើ​ស្បែក​និង​កាម​រោគ ។ អំពើ​ពុក​រលួយ​នេះ​ត្រូវ​បាន​រក​ឃើញ​ដោយ​ស្ថា​ប័ន​ឯក​រាជ​មួយ​ឈ្មោះ​ថាThe Global Fund’s Office of the Inspector General​ គឺ​ជា​អំ​ពើ​ពុក​រលួយ​ដែល​ទាក់​ទង​នឹង​កំ​រៃ​ជើង​សារ​ (Commission) ដែល​ធ្វើ​ឡើង​រវាង​ស្ថា​ប័ន​ទាំង​២​ខាង​លើ​ជាមួយ​នឹង​ស្ថា​ប័ន​ផ្គត់​ផ្គង់​មុង​ជ្រលក់​ថ្នាំ ក្នុង​ទឹក​ប្រាក់​សរុប​ចំនួន​៤១០,០០០​ដុល្លា​អា​មេរិក​ ។ មាន​ន័យ​ថា​ស្ថា​ប័ន​ដែល​ជា​អ្នក​ផ្គត់​ផ្គង់​(​អ្នក​លក់)​មុង​ជ្រលក់​ថ្នាំ​នេះ​ត្រូវ​បង់​ថ្លៃ​កំរៃ​ជើង​សារ​ទៅ​ឱ្យ​មន្ត្រី​រដ្ឋា​ភិ​បាល​ដើម្បី​បាន​ប្រ​យោជន៍​ជា​ការ​បន្ត​កិច្ចសន្យា​ក្នុង​ការ​ទិញ​ផលិត​ផល​របស់​ខ្លួន​ត​ទៅ​ទៀត​ ។ ពត៌​មាន​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ការ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ដល់​មជ្ឍ​ដ្ឋាន​នានា​ទាំង​ជាតិ​និង​អន្ត​រ​ជាតិ​ ប៉ុន្តែ​មាន​មនុស្ស​មួយ​ចំនួន​ហាក់​ដូច​ជា​មិន​មាន​ការ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​អ្វី​ឡើយ​ដោយ​ពួក​គេ​យល់​ថា នេះ​គឺ​ជា​រឿង​ធម្មតា​ទៅ​ហើយ​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ ព្រោះ​អំពើ​ពុក​រលួយ​នេះ​គ្រាន់​តែ​ជា​អំ​ពើ​ពុក​រលួយ​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​អំពើ​ពុក​រលួយ​ជា​ច្រើន​ស្ទើរ​រាប់​មិន​អស់​នៅ​ក្នុង​ប្រ​ទេស​មួយ​នេះ ។ រដ្ឋាភិ​បាល​បាន​បង្កើត​អង្គភាព​ប្រ​ឆាំង​នឹង​អំពើ​ពុក​រលួយ​មួយ​ដើម្បី​បង្ហាញ​អំពី​ឆន្ទៈ​របស់​ខ្លួន​ថា​ចង់​កំចាត់​អំពើ​ពុក​រលួយ​ដែរ​ក៏​ប៉ុន្តែ​អំពើ​ពុក​រលួយ​ហាក់​ដូច​ជា​គ្មាន​ការ​ថយ​ចុះ​ឡើយ ។

អង្គការ​តម្លា​ភាព​អន្តរ​ជាតិ​ (Transparency International Organization) បាន​ធ្វើ​អង្កេត​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​របស់​ខ្លួននៅក្នុង​ឆ្នាំ​២០១២​លើ​ប្រទេស​នានា​លើ​ពិភពលោក​ស្តី​អំពី​អំពើ​ពុក​រលួយ ។ អង្គ​ការ​នេះ​បាន​រក​ឃើញ​ថា​ប្រទេស​ដែល​ពុក​រលួយ​ខ្លាំង​ជាង​គេ​ចំនួន​៣​គឺ សូមាលី​ កូរេ​ខាង​ជើង​និង​អាហ្វ​ហ្គា​នី​ស្ថាន​ដែល​ប្រទេស​ទាំង​៣​នេះ​បាន​ពិន្ទុៈCPI ៨​ស្មើ​គ្នា (​CPI: Corruption Perception Index) ។​​បើ​ពិន្ទុៈ​នេះ​កាន់​តែ​តូច​​មាន​ន័យ​ថា​ប្រ​ទេស​នោះ​មាន​អំពើ​ពុក​រលួយ​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ ។ ចំណែក​ឯ​ប្រ​ទេស​ដែល​មាន​អំពើ​ពុក​រលួយ​តិច​ជាង​គេ​បំផុ​ត​គឺ​ប្រទេស​ហ្វាំង​ឡង់ ដាណឺ​ម៉ាក​ និង​ញូវ​ហ្សេ​ឡិន​ដែល​មាន​ពិន្ទុៈ​CPI ដល់​ទៅ​៩០​ដូច​គ្នា​ ។ រី​ឯ​ប្រ​ទេស​កម្ពុ​ជា​យើង​វិញ​បាន​ពិន្ទុៈCPI ២២ ហើយ​ជាប់​​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទី​១៨​ផ្នែក​អំពើ​ពុក​រលួយ ។ សូម​មើល​តារាង​ចំណាត់​ថ្នាក់​នៃ​ការ​ធ្វើ​អង្កេត​ប្រ​ចាំ​ឆ្នាំ​២០១២​របស់​អង្គ​ការ​តម្លា​ភាព​អន្តរ​ជាតិ​ខាង​ក្រោមៈ


ប្រជា​ជន​ខ្មែរ​បាន​ដឹង​ថា​អំពើ​ពុក​រលួយ​បាន​កើត​មាន​ស្ទើរ​តែ​គ្រប់​ទី​កន្លែង​និង​គ្រប់​ទិដ្ឋ​ភាព​នៃ​ជីវិត​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​ពួក​គេ​ ដូច​ជា​ការ​សូក​ប៉ាន់​ប៉ូលីស​ចរាចរណ៍​ ការ​ធ្វើ​ប័ណ្ណ​បើក​បរ​ ការ​ធ្វើ​លិខិត​ស្នាម​ផ្សេងៗ​ ឱ្យ​គ្រូ​ពេទ្យ​​ដើម្បី​ឱ្យ​ពួក​គេ​យកចិត្ត​ទុក​ដាក់​ព្យាបាល​ជំងឺ​ ការ​សូក​ប៉ាន់​តុលា​ការ​ជា​ដើម ។ល។

ផែន​ទី​ខាង​ក្រោម​បង្ហាញអំពីកម្រិត​អំពើ​ពុក​រលួយ​នៃ​ប្រ​ទេស​និមួយៗ​ក្នុង​ពិភព​លោក​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១២ ។



អត្ថបទ: KSN, Ref: Global Fund, Transparency International, The Rich, Wikipedia

ប្រទេសទាំង១០​ដែល​មាន​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ច្រើន​ជាង​គេ​

គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍​មួយ​នៅកម្ពុជាដែល​បង្កឱ្យ​មនុស្ស​ស្លាប់
នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​នរណា​ក៏​ដឹង​ដែរ​ថា​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរា​ចរណ៍​កើត​មាន​រាល់​ថ្ងៃ​​និង​ស្ទើរ​គ្រប់​ទី​កន្លែងដែល​បង្ក​ឱ្យ​មាន​មនុស្ស​ស្លាប់​​និង​របួស​រាប់​ពាន់​នាក់​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំៗ​ ។ យោង​តាម​របាយ​ការណ៍​របស់​អង្គ​ការ​សុខ​ភាព​ពិ​ភព​លោក​អ្នក​ដែល​បាន​បាត់​បង់​ជីវិត​នៅ​ក្នុង​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​មាន​ជាង​២០០០​នាក់​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១០ ។ គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ភាគ​ច្រើន​បណ្តា​ល​មក​ពី​ការ​មិន​គោរព​ច្បាប់​ចរាចរណ៍​ដូច​ជា​ការ​បើក​បរ​នៅ​ពេល​ស្រ​វឹង​ ការ​បើក​បរ​លើស​ល្បឿន​កំណត់​ ការ​មិន​គោ​រព​ភ្លើង​ស្តុប​និង​ស្លាក​សញ្ញា​ចរាចរណ៍​ជា​ដើម​។ ទោះបី​ជា​មាន​ការ​ប្រឹង​ប្រែង​​ទប់​ស្កាត់​គ្រោះ​ថ្នាក់​នេះ​ពី​បណ្តា​ស្ថា​ប័ន​រដ្ឋ ឯកជន​និង​អង្គ​ការ​ក្រៅ​រដ្ឋា​ភិ​បាល​ក្តី​ក៏​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​នៅ​ប្រ​ទេស​កម្ពុជា​មិន​បាន​ថយ​ចុះ​ឡើយ​ ។ ប្រជាជន​ខ្មែរ​ប្រា​កដ​ជា​មាន​ចម្ងល់​ថា​ចុះ​នៅ​ប្រ​ទេស​ដទៃ​មាន​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរា​ចរណ៍​ដូច​ប្រ​ទេស​យើង​ដែរ​ឫុ​ទេ​? Khmer Science News សូម​លើក​យក​តួ​លេខ​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​នៃ​ប្រទេស​ចំនួន​១០​ដែល​ស្ថិត​នៅ​លំដាប់​លើគេ​មក​បង្ហាញ​ជូន​​។ ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ៗ​មាន​មនុស្ស​១.៣​លាននាក់​ក្នុង​ពិភពលោក​ស្លាប់​ដោយ​សារ​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ ប៉ុន្តែ​មាន​ប្រទេស​ចំនួន​១០​ ដែល​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ពាក់​កណ្តាលនៃ​ចំនួន​អ្នក​ស្លាប់​នេះ​ គឺលើសពី​៦​សែន​នាក់​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ៗ​​។

​                   ចំនួន​អ្នក​ស្លាប់​ដោយ​គ្រោះ​ថា្នក់​ចរាចរណ៍ជាមធ្យម​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ (Washington Post)

១.​​ ប្រទេស​ចិនៈ​ ២២០,០០០នាក់
២.​ ប្រទេស​ឥណ្ឌាៈ​ ១៩០,០០០នាក់
៣.​ ប្រទេសរុស្សីៈ ៣៥,០០០នាក់
៤.​ ប្រទេស​ប្រេស៊ីលៈ ៣៥,០០០នាក់
៥. ប្រទេស​អេហ្ស៊ីបៈ​ ៣១,០០០នាក់
៦.​ ប្រទេសមិកស៊ិកៈ ២២,០០០នាក់
៧. ប្រទេសវៀតណាមៈ ១៤,០០០នាក់
៨. ប្រទេសកេនយ៉ាៈ ១២,០០០នាក់
៩. ប្រទេសទួរគីៈ ១០,០០០នាក់
១០. ប្រទេសកម្ពុជាៈ ១,៧០០​នាក់


ទោះបី​ជា​ប្រទេស​កម្ពុជា​​មាន​ចំនួន​ស្លាប់​ដោយ​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរា​ចរណ៍​តិច​ជាង​គេ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រ​ទេស​ទាំង​១០​ក៏​ដោយ​ ក៏​ប៉ុន្តែ​បើ​យើង​ប្រៀប​ធៀប​ជា​មួយ​នឹង​ចំនួន​ប្រ​ជា​ជន​យើង​ឃើញ​ថា​ប្រទេស​យើង​មាន​ចំនួន​ប្រ​ជា​ជន​តិច​ជាង​គេ​ដូច​ច្នេះ​បើ​គិត​អ​ត្រា​ស្លា​ប់​ជា​ភាគ​រយ​ឫ​ជា​អត្រា​ស្លាប់​លើ​១០០,០០០​គឺ​ប្រ​ទេស​យើង​មាន​អត្រា​ស្លាប់​មិន​ទាប​ជាង​គេ​ប៉ុន្មាន​ទេ។ យោង​តាម​ប្រភព​ពត៌​មាន​Charts Bin អត្រា​ស្លាប់​ដោយ​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​តាម​ប្រ​ទេស​នៅ​ឆ្នាំ​២០០៧​​មាន​ដូច​ត​ទៅៈ

១. ប្រទេស​Eritrea: ៤៨.៤នាក់​លើ​១០០,០០០ (០.០៤៨%)
២. ប្រទេស​អេ​ហ្ស៊ីបៈ ៤១.៦នាក់​លើ​១០០,០០០ (០.០៤១%)
៣. ប្រទេស​Libyan Arab Jamahiraya: ៤០.៥នាក់លើ១០០,០០០ (០.០៤០%)
៤. ប្រទេស​អាហ្វហ្គានីស្ថានៈ ៣៩នាក់​លើ១០០,០០០ (០.០៣៩%)
៥. ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ៈ ៣៨.១នាក់លើ១០០,០០០ (០.០៣៨%)
៦. ប្រទេសNiger: ៣៧.៧នាក់លើ​១០០,០០០ (០.០៣៧%)
៧. ប្រទេស​អង់ហ្គោឡាៈ ៣៧.៧នាក់លើ១០០,០០០ (០.០៣៧%)
៨. ប្រទេស United Arab Emirates: ៣៧.១នាក់លើ​១០០,០០០នាក់ (០.០៣៧%)
៩. ប្រទេស​អ៊ីរ៉ង់ៈ ៣៥.៨នាក់​លើ​១០០,០០០ (០.០៣៥%)
១០. ប្រទេសកម្ពុជាៈ ១២.១នាក់លើ១០០,០០០ (០.០១២%)



សូមបញ្ជាក់​ថា​ប្រ​ទេស​កម្ពុជា​មិន​ជា​ប់​ចំណាត់​ថ្នាក់​លើ​គេ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រ​ទេស​ទាំង​១០​ដែល​មាន​​​អត្រា​ស្លាប់​ខ្ពស់​ជាង​គេ​នោះ​ទេ​ ប៉ុន្តែ​យើង​សូម​លើក​យក​តួ​លេខ​មក​បង្ហាញ​ដើម្បី​ឱ្យ​អ្នក​អាន​បាន​ប្រៀប​ធៀប​ជាមួយ​ប្រ​ទេស​ដ​ទៃ​ ។ ប៉ុន្តែ​ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ប្រទេស​កម្ពុ​ជា​នៅ​តែ​ជាប់​ចំណាត់​ថ្នាក់​ក្នុង​ចំណោម​ប្រ​ទេស​ទាំង​១០​ដែល​មាន​ចំនួន​មនុស្ស​ស្លាប់​ដោយ​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរា​ចរណ៍​ច្រើន​ជាង​គេ​ដែរ​ ។ ​ដូច្នេះមាន​តែ​ប្រ​ជាជន​ខ្មែរ​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​ទេ​​ដែល​​ត្រូវរួមគ្នា​កាត់​បន្ថយ​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរា​ចរណ៍​នេះ​បាន ដើម្បី​កុំ​ឱ្យ​ជាប់​ចំណាត់​ថ្នាក់​នៅក្នុង​ប្រ​ទេស​ទាំង​១០​ដែល​មាន​ចំនួន​អ្នក​ស្លាប់​ដោយ​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍​ច្រើន​ជាង​គេ​នេះ​ត​ទៅ​ទៀត ។

អត្ថ​បទ: KSN Team, Ref: Washington Post, WHO and Charts Bin





តើសុភមង្គលជាអ្វី? What Is Happiness?

នៅលើលោកនេះមានមនុស្សមួយចំនួនបានគិតថាមានលុយច្រើនគឺពិតជាមានសុភមង្គលជាមិន ខាន​ពី​ព្រោះលុយអាចទិញអ្វីៗបានគ្រប់យ៉ាង។ ប៉ុន្តែយោងតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពី សុភមង្គល «លុយ»មិន​មែនជាកត្តាតែមួយគត់ដែលនាំអោយមានសុភមង្គលនោះទេ គឹចាំបាច់ត្រូវមានកត្តា ផ្សេង ជាច្រើនទៀត​រួមផ្សំដែលលុយមិនអាចទិញបាន។ 
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបានកំណត់និយមន័យរបស់សុភមង្គលថា ការទទួលអារម្មណ៍ល្អ​ រួមមានភាព សប្បាយរីក​រាយ មោទនភាព និងការដឹងគុណ​(Gratitude) ។​ ប៉ុន្តែមានអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវខ្លះបាន អោយ​និយមន័យសុភមង្គលថា «សុខុមាលភាព»​ ដែលអ្នកស្រាវជ្រាវទាំងនោះតែងតែសាកសួរអ្នក ដែលត្រូវសម្ភាសន៍អោយរាយការណ៍អំពីកម្រិតនៃការពេញចិត្តចំពោះជីវិតរបស់ពួកគេផ្ទាល់ និង កម្រិតនៃការទទួលអារម្មណ៍ល្អនិងមិនល្អដែលពួកគេធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ក្នុងជីវិត។ 
នៅក្នុងសៀវភៅស្រាវជ្រាវអំពី សុភមង្គលបោះពុម្ភឆ្នាំ២០០៧របស់អ្នកស្រី Sonja Lyubomirsky​ ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវខាងចិត្តសាស្ត្រ​បានបកស្រាយថាសុភមង្គលគឺជាបទពិសោធន៍នៃការ សប្បាយរីករាយ មានសុខុមាលភាព​ រួមផ្សំជាមួយ​ នឹងភាពល្អប្រសើរ មានអត្ថន័យ និងភាពមាន ប្រយោជន៍នៃជីវិត។​ចំណែកនៅក្នុងគេហទំព័រGreater Good ពាក្យសុភមង្គលត្រូវបាន អោយ និយមន័យថាជាការទទួលអារម្មណ៍ល្អ​ដែលរួមផ្សំជាមួយភាពរីករាយ ភាពទទួលបាននូវអត្ថន័យ និងគោលដៅនៃជីវិត។


ខាងក្រោមនេះគឺជាកត្តាសំខាន់ៗដែលអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបញ្ជាក់ថាវាទាក់ទងនឹងសុភមង្គលៈ
-មានសុខភាពល្អគឺមានសុភមង្គល
-មានទំនាក់ទំនងល្អ ភាពចុះសម្រុងក្នុងគ្រួសារនិងសង្គម (មានគូស្វាមីភរិយាល្អ មានមិត្តភ័ក្រ្តល្អ)
-រកប្រាក់ចំណូលបានច្រើន និងការងារមានភាពរីកចម្រើន
-មនុស្សដែលមានលទ្ធភាពអាចទប់ទល់ជាមួយនឹងStress និងការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត (Trauma)
-មានចិត្តទូលាយ និងសប្បុរស
-មនុស្សដែលសប្បាយរីករាយគឺជាមនុស្សដែលមានគំនិតច្នៃប្រឌិត និងមើលឃើញគ្រប់ជ្រុង ជ្រោយ។
តើអ្នកមាន៦ចំណុចនេះហើយឬនៅ?
ប្រែសម្រួលៈ KSN Team        Ref: Greater Good Website